Smart City Forum jest największym w Polsce kongresem poświęconym funkcjonowaniu i rozwojowi inteligentnych miast. Stanowi odpowiedź na transformację dotyczącą budowy i funkcjonowania miast oraz regionów, jaka dokonuje się w skali globalnej. Wydarzenie gromadzi decydentów szczebla krajowego, administracji samorządowej oraz znanych ekspertów z branż, takich jak: transport, budownictwo, bezpieczeństwo, energetyka, zarządzanie danymi, czy również usług publicznych.
To sprawia, że Smart City Forum jest zdecydowanie najważniejszą w Polsce inicjatywą poświęconą inteligentnym miastom w takiej skali i z takim zapleczem merytorycznym. Każdorazowo prezentowane są innowacyjne rozwiązania sprawdzające się zarówno w Polsce, jak i np. w Barcelonie, Singapurze czy też Toronto i Londynie.
Poniżej przedstawiamy kilka zagadnień, które znalazły się w programie.
Dane generowane w IoT – zastosowanie, potencjał, monetyzacja
Dane mają dzisiaj znaczenie fundamentalne. IoT, czyli Internet rzeczy, generuje ich gigantyczne ilości. Nie lada wyzwaniem jest nie tylko ich przechowywanie, ale również przetwarzanie, wykorzystywanie i analiza. IoT ma ogromny potencjał, który wykorzystywany jest w wielu branżach, ponieważ stwarza ogromne możliwości biznesowe. Według firmy Cisco, wartość IoT w roku 2022 osiągnie wartość 14,4 biliona dolarów.
Dane zmieniają życie każdego z nas i doprowadzają do tworzenia nowych możliwości. Trudno jest wskazać obszar, na który rewolucja związana z danymi nie ma wpływu. Są one filarem cyfrowej transformacji. Jak wskazuje Komisja Europejska, do roku 2025 ilość generowanych danych sięgnie 175 zettabajtów. Nic więc dziwnego, że dostęp do danych ma ogromne znaczenie dla innowacji, opracowywania i wdrażania coraz to nowych rozwiązań. Do momentu skoku technologicznego wartość ekonomiczna danych wiązała się przede wszystkim z tworzeniem dóbr i usług. Dzisiaj posiadają ją właśnie różnego rodzaju dane (prywatne, publiczne, osobowe, pochodzące z administracji, wrażliwe czy niewrażliwe). Ich ilość rośnie z każdym dniem, a właściwie wykorzystanie może przynieść zysk, pod warunkiem dobrej monetyzacji. Ma to dwa aspekty – z jednej strony firmy i start-upy opierające działalność na nowoczesnych technologiach mogą prowadzić biznesy, z drugiej – dane pomagają usprawniać transformację cyfrową oraz pomagają rozwiązać problemy natury społecznej i środowiskowej.
Podstawowym zadaniem IoT jest tworzenie inteligentnych przestrzeni, które obejmują produkty, budynki, systemy energetyczne, systemy zdrowia, transport oraz miasta. Nowoczesne technologie z powodzeniem są łączone, aby tworzyć innowacyjne rozwiązania dla tych obszarów. IoT składa się z urządzeń (gromadzących i przesyłających dane), sieci komunikacyjnej, systemów informatycznych pozwalających gromadzić napływające dane oraz narzędzi analitycznych, które umożliwiają szybko i łatwo przetwarzać dane, a na ich podstawie wyciągać wnioski. Potencjał IoT jest ogromny i wykorzystywany dzisiaj w wielu firmach i procesach (np. produkcyjnych). Jednak jest on o wiele szerszy, a inteligentnych rozwiązań potrzebują przede wszystkim miasta, aby osiągnąć pożądany status miasta smart. Warto tutaj podkreślić, że w tworzeniu i rozwoju IoT biorą udział nie tylko giganci technologiczni. Niezwykle ważne są tutaj nowe start-upy, niewielkie firmy, a także pasjonaci technologii. Jeśli chodzi o miasta, w tworzeniu rozwiązań niezwykle istotna jest współpraca na różnych szczeblach i przede wszystkim – wsłuchiwanie się w głosy i potrzeby mieszkańców. Powstało już wiele rozwiązań, które z założenia miały usprawniać i ułatwiać życie, a w efekcie zakończyły się niepowodzeniem. Stąd też potencjał drzemiący w IoT i prawdziwych danych jest gigantyczny, a ich wykorzystanie prowadzi do praktycznych rozwiązań.
Nowe modele biznesowe oparte o dane z rozwiązaniami dla samorządów: videoanalityka. Jakie wartościowe inicjatywy i rozwiązania powstały na bazie tych danych?
Publiczny sektor jest w posiadaniu ogromnych ilości danych. Można tutaj wymienić m.in. dane o mobilności mieszkańców, dane ekonomiczne, meteorologiczne czy związane z zanieczyszczeniem środowiska. Dane te z każdym dniem ulegają zwiększaniu, co umożliwia ponowne ich wykorzystywanie i tworzenie na ich bazie rozwiązań zwiększających jakość życia społeczeństwa, innowacyjność w gospodarce czy niwelowanie skutków kryzysu klimatycznego.
Videoanalityka z powodzeniem jest już dzisiaj wykorzystywana przez samorządy miast. Jednym z ciekawych rozwiązań od firmy Orange jest Smart AI Video, które ma bardzo szerokie zastosowanie. Może pomóc znaleźć miejsce parkingowe czy badać zainteresowanie miejscowością wśród turystów. Jest to system analityczny wykorzystujący kamery do zliczania osób lub obiektów. Dane o częstotliwości ruchu czy też jego przepustowości są zbierane, a następnie przetwarzane. Stworzony do videoanalityki algorytm przetwarza obraz z kamer, aby zmienić je w metadane. Kolejny krok to przesłanie danych do platformy, która tworzy na ich podstawie statystyki. Istotne jest to, że obrazy pochodzące z kamer są zanimizowane (osobie czy obiektowi nadawany jest unikalny numer ID), nie są przechowywane czy udostępniane.
Videoanalityka w miastach oferuje szeroki wachlarz możliwości. Dzięki zbieranym i przetwarzanym danym miasto może ocenić potencjał turystyczny o danych porach roku, badać atrakcyjność poszczególnych obiektów czy zliczać uczestników wydarzeń kulturalnych. Wiedza ta pozwala chociażby planować miejskie inwestycje (rozbudowa ścieżek rowerowych czy deptaków) czy pomagać w zarządzaniu miejscami parkingowymi.
Inne ciekawe rozwiązania w polskich miastach oparte na danych to m.in. inteligentne przejście dla pieszych w Nysie, inteligentne liczniki (AMI) oraz rozszerzenie funkcji słupów oświetleniowych we Wrocławiu. Również w stolicy Dolnego Śląska zainstalowano w koszach czujniki zapełnienia, informujące nie tylko o nadchodzącej konieczności opróżnienia śmietników, ale także o zbyt wysokiej temperaturze, co pozwala w porę zareagować i nie dopuścić do pożaru.
Jak badać wpływ otwierania danych na otoczenie miasta? Jak badać społeczny wpływ otwierania danych?
Państwa UE wspierają ideę otwartości danych, czego potwierdzeniem może być tworzenie portali otwartych danych czy zmiany w ustawodawstwach. Swoiste znaczenie dla tworzenia innowacji mają tzw. dane o wysokiej wartości. Ich ponowne wykorzystanie pozwala na tworzenie rozwiązań korzystnych nie tylko dla ludzi, ale także dla gospodarki i środowiska naturalnego. Można tutaj wymienić m.in. dane: dotyczące obserwacji ziemi i środowiska (zużycie energii i obrazy satelitarne), geoprzestrzenne (kody pocztowe, mapy krajowe i lokalne), meteorologiczne, statystyczne (wskaźniki demograficzne i gospodarcze) czy dotyczące mobilności. Są to dane istotne do wykorzystania w aplikacjach i usługach nie tylko przez sektor prywatny, ale też publiczny. Odpowiednie działania legislacyjne pozwoliłyby dostawcom danych na ich szersze udostępniane, co powinno być priorytetem polityki otwierania danych. W momencie otwierania danych administracja publiczna powinna przeprowadzać stałe konsultacje z ich potencjalnymi użytkownikami. To, na jakie dane jest zapotrzebowanie, można łatwo zweryfikować poprzez badania rynkowe i ankiety.
Czy było warto otworzyć dane? I jaki dalej kierunek należy nadać temu procesowi?
Dane są podstawą funkcjonowania nowoczesnego Miasta i nowoczesnego społeczeństwa, a ich udostępnianie przynosi wiele korzyści różnym grupom odbiorców – mieszkańcom, inwestorom, środowiskom naukowym itp.
Wrocław jako miasto inteligentne postanowił udostępnić jak najwięcej wytwarzanych
i przetwarzanych przez miasto danych. W związku z tym w mieście został utworzony portal internetowy „Otwarte Dane Wrocław” umożliwiający wszystkim zainteresowanym, szybkie i łatwe dotarcie do danych publicznych, gromadzonych przez Urząd Miejski Wrocławia oraz inne jednostki miejskie. Dzięki portalowi wszyscy zainteresowani mogą pozyskiwać „surowe” dane w formatach czytelnych zarówno dla poszczególnych użytkowników jak i systemów informatycznych. Są to dane dotyczące m.in. transportu, środowiska, edukacji, sportu, spraw obywatelskich itp., czy też dane przestrzenne.
Uporządkowanie i upublicznienie otwartych danych we Wrocławiu przyczynia się niewątpliwie do inspirowania przedsiębiorczości, wytwarzania nowych produktów i usług, zwiększenia zaangażowania przedstawicieli różnych grup w sprawy miasta oraz poprawę jakości życia.
Niewątpliwie proces otwierania danych powinien iść w kierunku nieustającego zwiększania liczby danych, w tym zwiększania podaży danych wyselekcjonowanych. Powinien skupiać się również na wzroście wykorzystania i wymiany otwartych danych między instytucjami reprezentującymi różne branże, w tym prywatne (nie tylko między instytucjami publicznymi). Ogromną rolę w tym procesie odgrywa również edukacja społeczeństwa, a co za tym idzie zwiększenie jego świadomości w zakresie potencjału i możliwości jakie daje komercyjne wykorzystania otwartych danych.
Jakub Mazur, Wiceprezydent Wrocławia
Chmura – przechowywanie i integracja danych. Data analitics & Data sharing
Gigantyczne ilości danych muszą być odpowiednio przechowywane i integrowane. Łączenie technologii IoT z big data i chmurą obliczeniową umożliwia znaczne usprawnianie procesów, zwiększanie efektywności i poprawianie doświadczeń klienta końcowego. Aby dane mogły być przetwarzane w odpowiedni sposób, potrzebują niezawodnej mocy obliczeniowej, co właśnie umożliwia chmura. Mimo, że współcześnie istnieje kilka sposób przechowywania danych, najbardziej popularnym jest właśnie korzystanie z chmury. Wpływa na to kilka czynników. Przede wszystkim tworzenie, utrzymywanie i stworzenie wysokich zabezpieczeń własnej infrastruktury wiąże się z ogromnymi kosztami. Platformy chmurowe gwarantują wysoki poziom bezpieczeństwa, minimalizują ryzyko cyberataków i umożliwiają łatwe i szybkie skalowanie oraz dostępność danych właściwie od ręki. Popularne rozwiązania chmurowe pozwalają na wygodny i szybki wgląd do danych, co umożliwia ich wizualizowanie i analizowanie. Ogromną zaletą chmury jest fakt, że dane przetwarzane mogą być w czasie rzeczywistym. Do najbardziej popularnych rozwiązań chmurowych należą dzisiaj usługi Google, Amazon Web Services, Microsoft Azure IoT Hub, IBM Watson IoT Cloud Platform, Oracle IoT, Salesforce IoT, Bosch oraz Cisco IoT Cloud Connect. To, co wpływa współcześnie na zwiększenie efektywności chmury obliczeniowej to sztuczna inteligencja i uczenie maszynowe, co jeszcze bardziej zwiększa jej możliwości.
Analiza danych jest kluczowa nie tylko dla tworzenia rozwiązań, ale także zapewnia wydajność (związaną chociażby z prawidłowym działaniem sprzętów). Warta uwagi jest zyskująca na popularności metoda predictive maintenance, która polega na zbieraniu istotnych danych w czasie rzeczywistym. Znajduje ona zastosowanie w wielu firmach, ale może odnosić się także do otoczenia – np. takich kwestii jak wilgotność, temperatura, ciśnienie czy zapylenie na danym terenie. Data analitics to też dzisiaj klucz do tworzenia najlepszych doświadczeń klientów i mieszkańców miast. Narzędzia i systemy do analityki danych powinny być dopasowane do potrzeb firmy. Aby wdrożyć najlepsze rozwiązania, należy wziąć pod uwagę przede wszystkim skąd i w jaki sposób dane są zbierane, w jaki sposób są walidowane, a także do czego mają służyć. Narzędzia, jakie służą do analityki danych IoT to m.in. Google Cloud IoT Core, ThingSpeak oraz AWS IoT Analytics. Niezależnie od rozwiązania, ważnym aspektem jest także łatwe i sprawne udostępnianie danych. Połączenie Big Data i IoT ma ogromne znaczenie w budowie smart cities. Inteligentne rozwiązania w miastach przyszłości mają za zadanie ułatwiać życie mieszkańcom i pozytywnie oddziaływać na środowisko naturalne. Udostępnianie wartościowych zbiorów danych umożliwia tworzenie autorskich aplikacji i rozwiązań technologicznych, które mają spełniać powyżej wspomniane zadania.
Jak miasto może wykorzystać potencjał data analytics?
Samorządy, podobnie jak wszystkie instytucje sektora publicznego, gromadzą wiele danych. Intencją tych działań jest to, aby gromadzone dane były wykorzystywane w celu lepszego podejmowania decyzji i poprawy jakości życia. Prawidłowa interpretacja danych oraz maksymalne ich wykorzystanie staje się więc ogromnym wyzwanie z którym muszą obecnie zmierzyć się samorządy. Data analytics stanowi niewątpliwie odpowiedź na to wyzwanie.
Obecnie Miasta wykorzystują już wiele technik służących do analizowania danych dotyczących różnych sfer ich funkcjonowania. Dotyczą one m.in. szeroko rozumianej mobilności miejskiej (np. analizowanie ruchu drogowego w mieście, analizowanie zajętości miejsc parkingowych itp.), infrastruktury miejskiej, czy dostosowania pod potrzeby mieszkańców miasta programów społecznych i usług zdrowotnych. Ich zastosowanie odgrywa również ogromną rolę w kwestii zapewnienia szeroko rozumianego bezpieczeństwa społecznego, zarówno w celu wykrywania i wyjaśniania nietypowych zdarzeń, jak i budowania modeli predykcyjnych, które mogą przyczynić się do ich lepszej analizy i oceny.
Jakub Mazur, Wiceprezydent Wrocławia
Podsumowując, ogromne ilości danych mają ogromny potencjał dla tworzenia rozwiązań ułatwiających życie mieszkańców, pobudzania rozwoju gospodarki i niwelowania skutków kryzysu klimatycznego. Polskie miasta nie wykorzystują jeszcze tak dobrze tego potencjału, jak miasta zachodnie. Współpraca na różnych szczeblach, między mieszkańcami, samorządami i firmami, a połączeniu z sensownie stworzonymi przepisami legislacyjnymi powinna być priorytetem. Wykorzystanie technologii wraz z wsłuchiwaniem się w głosy i potrzeby mieszkańców z pewnością przybliży polskie miasta do idei Smart Cities. Otwartym pozostaje pytanie, w jakim tempie będzie to następować.
Data publikacji: